پیوند کلیه یک عمل جراحی است برای تعویض کلیه بیمار با کلیه سالم از فردی اهدا کننده. فرد اهدا کننده می تواند مرده یا زنده باشد. اعضای خانواده یا دیگر افرادی که برای اهدا مناسب می باشند می تواند یکی از کلیه های خود را اهدا کنند. این نوع از پیوند را پیوند زنده می نامند. افرادی که یک کلیه خود را اهدا می کنند می توانند با دیگر کلیه سالم خود یک زندگی سالم داشته باشند. فرد دریافت کننده پیوند اغلب اوقات تنها یک کلیه دریافت می کند. در مواقع نادر، ممکن است او دو کلیه از یک فرد مرده دریافت کند. کلیه های بیمار اغلب در جای خود باقی می مانند. کلیه پیوند شده در ناحیه پایینی شکم و جلوی بدن قرار داده می شود.

درچه صورت پیوند کلیه انجام می شود؟

در صورتی که فرد به مرحله نهایی بیماری کلیوی (ESRD) مبتلا شود، نیازمند پیوند کلیه خواهد بود. این بیماری، یک وضعیت دائم از نارسایی کلیوی بوده و اغلب به دیالیز نیاز دارد. دیالیز فرایندی است که برای حذف مواد زائد و دیگر مواد از خون استفاده می شود.

خطرات پیوند کلیه

همانند هر جراحی دیگری، در این عمل نیز ممکن است عوارضی بروز دهند. برخی عوارض شامل موارد زیر می شوند:

⚪ خونریزی

⚪ عفونت

⚪ انسداد عروق خونی رونده به کلیه جدید

⚪ نشت ادرار یا انسداد ادرار در میزنای

⚪ عدم عملکرد کلیه جدید در ابتدا

پیوند کلیه برای چه کسانی مناسب نیست؟

پیوند کلیه برای هر کسی مناسب نیست. در صورتی که فرد موارد زیر را داشته باشند ممکن است انجام این عمل برای او مناسب نباشد:

⚫ عفونت موجود یا عود کننده که نمی توان آن را به صورت موثر درمان کرد.

⚫ سرطانی که از محل اصلی خود به دیگر نواحی بدن انتشار یافته است.

⚫ بیماری های قلبی شدید یا دیگر بیماری هایی که انجام جراحی را خطرناک می کنند.

⚫ بیماری هایی جدی منهای بیماری های کلیوی که پس از پیوند بهتر نمی شوند.

⚫ عدم موفقیت در پیروی از برنامه درمانی

امکان دارد بسته به شرایط پزشکی خاص فرد، خطرات دیگری نیز وجود داشته باشند. فرد باید از قبل از انجام عمل هر گونه نگرانی خود را با تیم پیوند در میان بگذارد.

آزمایش های مورد نیاز برای پیوند کلیه

جهت دریافت یک عضو اهدایی از فرد مرده، فرد باید در لیست انتظار قرار گیرد. قبل از اینکه فرد بتواند در لیست پیوند قرار گیرد، آزمایشات بسیاری باید بر روی او انجام شوند.

ارزیابی شامل موارد زیر می شود:

*ارزیابی سلامت روان

*آزمایش های خون

*آزمایش های تشخیصی

چه مراقبت هایی پس از پیوند کلیه لازم است؟

پس از مرخص شدن به خانه، ضرورت دارد نواحی جراحی را خشک و تمیز نگه داشته شوند. پزشک راهنمایی های خاصی در ارتباط با حمام کردن به بیمار ارائه می دهد. به طور کلی، تا زمانی که پوست التیام نیافته است نواحی برش نباید در زیر آب قرار گیرند زیرا سبب افزایش خطر عفونت می شود. بخیه ها یا چفت های جراحی طی یک ملاقات با پزشک برداشته می شوند.تا زمانی که پزشک موافقت نکند، فرد باید از رانندگی خودداری کند. بیمار باید به گونه ای برنامه ریزی کند که فردی او را از بیمارستان به خانه رسانده و به جلسات ملاقات آتی با پزشک ببرد. باید از هرگونه فعالیت یا وضعیتی که سبب وارد شدن فشار بر کلیه جدید می شود خودداری کند. امکان دارد محدودیت های دیگری نیز بر روی فعالیت های بیماری اعمال شوند.فرد باید در خانه، بطور روزانه فشار خون و وزن خود را بررسی کند. افزایش در مقادیر این موارد می تواند به معنی عدم تصفیه مناسب مایعات به وسیله کلیه ها باشد. در صورت بروز این مورد، فرد باید فورا توسط تیم درمانی خود معاینه شود.

نشانه های پس زدن پیوند کلیه

⚫ تب می تواند نشانه رد عضو پیوندی یا عفونت باشد.

⚫ قرمزی، تورم، خونریزی یا دیگر ترشحات در محل زخم ها.

⚫ افزایش درد در نواحی برش که می توانند نشانه عفونت یا رد عضو پیوندی باشد.

 

دکتر حسین کرمی 

متخصص کلیه و مجاری ادراری و فوق تخصص لاپاراسکوپی