آنژیوگرافی برای تشخیص و بررسی گرفتگی عروق
قلب به کار می رود. در این روش، یک کاتتر از درون رگ، عبور کرده و به سمت قلب هدایت
می شود. در صورتی که به تشخیص متخصص قلب نیاز به بالن گذاری باشد، از آنژیوپلاستی برای
باز کردن عروق قلب بهره می برند.
مزایای استفاده از آنژیوگرافی
✅ آنژیوگرافی ممکن است نیاز به جراحی را از بین ببرد. و اگر عمل جراحی
همچنان ضروری باشد، می توان آن را دقیق تر انجام داد.
✅ کاتتر آنژیوگرافی یک تصویر بسیار دقیق از عروق خونی را به ما نشان می
دهد. این کار زمانى مفید است که یک روش جراحی یا مداخله ى زیر پوستی نیاز باشد.
✅ با انتخاب شریان هایی که کاتتر از آن ها عبور می کنند، مى توان عروق
نواحى مختلفى از بدن را ارزیابی کرد. در حقیقت، ممکن است یک کاتتر کوچک تر از طریق
یک کاتتر بزرگتر به شاخه ای ازشریان منتقل شود که خون یک ناحیه ى کوچک از بافت یا تومور
را فراهم می کند؛ این آنژیوگرافی ، سوپرسلکتیو نامیده می شود.
✅ برخلاف توموگرافی کامپیوتری ( سى تى اسکن ) یا رزونانس مغناطیسی (ام
آر)، استفاده از کاتتر باعث می شود که تشخیص و درمان در یک روش واحد ترکیب شوند. به
عنوان مثال، ابتدا یک ناحیه از تنگی شدید شریان ها را پیدا کرده و سپس با آنژیوپلاستی
در آن نواحى استنت قرار داده مى شود.
✅ جزئیاتى که توسط کاتتر آنژیوگرافی نمایش داده می شود ممکن است با هیچ
روش غیر غیر تهاجمى دیگرى در دسترس نباشد.
✅ پس از تست اشعه ایکس، هیچ اشعه اى در بدن بیمار باقی نمی ماند.
✅ معمولا اشعه ى ایکس عوارض جانبی در این آزمایش ندارد.
عوارض بعد از آنژیوگرافی
بعد از این که شما این آزمایش را انجام
دادید، ممکن است در محل عمل به دلیل حساسیت به لمس و سوزش، احساس ناراحتی داشته باشید.
سوزش ممکن است در اثر مقدار کم خونریزی در هنگام خروج لوله باشد. با این وجود این حالت
خطری ندارد و طبیعی است. همچنین احساس سردرد خفیف بعد از آنژیوگرافی شایع است.برای
مدیریت درد، ممکن است از مسکن استفاده کنید. همچنین نوشیدن مقدار زیادی مایعات در روزهای
ابتدایی، به دفع رنگ کنتراست از بدن، کمک خواهد کرد.
همیشه احتمال ابتلا به سرطان از قرار گرفتن
در معرض تابش زیاد وجود دارد. با این حال، مزیت تشخیص دقیق آنژیوگرافی به مراتب بیشتر
از خطرش است.یکی از شایع ترین عوارض بعد از آنژیوگرافی می تواند واکنش حساسیتی (آلرژیک)
به رنگ کنتراست باشد. این واکنش ممکن است در صورت خفیف بودن خودش را با خارش و لکه
های قرمز و در صورتی که شدید باشد با مشکلات تنفسی نشان دهد.
یکی از خطرات آنژیوگرافی که خیلی شایع نیست،
آسیب به عروق خونی می باشد. این عارضه در صورتی که شریان از پیش دچار بیماری بوده باشد
با احتمال بیشتری رخ می دهد. وقتی کاتتر وارد عروق می شود ممکن است روزنه ای در آن
ایجاد کند یا قسمتی از پلاکی که آستر عروق را تشکیل می دهد را از جای بکند. بنابراین
ممکن است این پلاک کنده شده راهی به مغز پیدا کند و جریان خون را مسدود کند، چیزی که
ممکن است در نهایت به سکته مغزی ختم شود.
یکی از اثرات بعد از آزمایش می تواند احساس
گرمی (عطش) و طعم فلزی مختصری در دهان باشد. جدای از این، ممکن است واکنش هایی از قبیل
راش پوستی، استفراغ، آسم، افت فشار خون و اختلال ضربان قلب به وجود بیایند.در کسانی
که عملکرد کلیویشان از قبل مختل بوده است یا در افراد دیابتی و کسانی که آب بدنشان
از دست رفته است، ممکن است یکی از عوارض بعد از آنژیوگرافی آسیب کلیه ای باشد. این
آسیب ممکن است به دلیل رنگی که در آنژیوگرافی استفاده می شود به وجود بیاید.
همچنین کهیرهای شدید و مشکل در تنفس می
توانند به عنوان عارضه ی جانبی ایجاد شوند، اما نادر هستند.همچنین ممکن است جلوی ران
و پاها بی حسی احساس شود. گرچه بعد از یک ساعت یا بیشتر بهتر شده و از بین می رود.لخته
خون، چیزی که ممکن است درون شریان اتفاق بیافتد و به عنوان یکی از جدی ترین خطرات آنژیوگرافی
قلب در نظر گرفته می شود.همینطور ممکن است کاتتر دچار شکستگی شود و تکه ای کوچک از
آن درون بدن باقی بماند. با این حال این اتفاق بسیار نادر است، زیرا پزشک بیشترین دقت
را در هنگام انجام این فرآیند به کار می گیرد.
⚠ توجه
1️⃣ اگر زنان احتمال باردار بودن در
آن ها وجود دارد، باید پزشک را در جریان بگذارند.
2️⃣ تولیدکنندگان مواد کنتراست داخل
وریدی تاکید دارند که مادران تا 24 الى 48 ساعت بعد از تزریق کنتراست نباید به فرزند
خود شیر دهند. با این حال، کالج رادیولوژی آمریکا و انجمن رادیولوژی اورژانسى اروپا
اظهار مى کنند که داده های موجود نشان می دهد که ادامه دادن شیر مادر پس از دریافت
کنتراست داخل وریدی ایمن است.
محدودیت های انجام آنژیوگرافی
❌ بیماران مبتلا به اختلال عملکرد کلیه، به ویژه کسانی که دیابت دارند،
نامزد خوبی برای این روش نیستند.
❌ بیماران که قبلا دارای واکنش های آلرژیک به مواد کنتراست اشعه ایکس بودند،
در معرض خطر واکنش به مواد کنتراست حاوی ید هستند. اگر آنژیوگرافی ضروری باشد، برای
کاهش خطر ابتلا به آلرژی از روش های مختلف استفاده می شود:
ممکن است یک یا چند دوز از داروهای استروئیدى
قبل از آنژیوگرافى به شما داده شود.
ماده کنتراست بدون ید می تواند به جای کنتراست
اشعه ایکس استاندارد استفاده شود.
دکتر سعید یزدانخواه
متخصص قلب و عروق و فوق تخصص آنژیوپلاستی
